ANNUITETAR

Mykje av den matematikken eg hadde på gymnaset, var unyttig og bortkasta lærdom. Me hadde mellom anna om noko som heitte amortisering og annuitetar. Hugsar eg ikkje feil, handla det om nedbetaling av lån. Gjeld har eg hatt i store delar av livet, og pengar har sirkulert mellom meg og banken i ein ujamn rytme. Som regel har banken hatt overtaket, men aldri så mykje at dei har ottast at eg skulle gå overende på ei slik vis at eg kunne dra med meg banken òg.
   Men altså, på engelsklinja i det gamle gymnaset hadde me matematikk i to år med eksamen. "Berre me ikkje får ei oppgåve med annuitetsrekning!" sukka mange. Det fekk me. Den oppgåva gjorde eg meg fort ferdig med. Eg rekna først med tabell, deretter med formel (om det då ikkje var omvendt), fekk same svaret og kjende meg trygg på at oppgåva var løyst. Det gjer eg enno.
   Kva var så problemet? Vel, eksamen gjekk bra, om det ikkje vart toppkarakter. Eg rota meg borti noko som alle ville rekne som lett, meg sjølv inklusive, ei likningsoppgåve der ein tryllar med plussar og minusar. Som kjent kan ein pluss verte minus og ein minus pluss i matematikken under visse omstende, noko med forteikna, hugsar eg ikkje feil. Hegel og Marx er inne på noko som har ein fjern likskap, ein tese føreset ein antitese, og vips, får du ein syntese som verken er a eller b, men ei større eining, om eg forstår dei rett. Dette reknestykket var i grunnen så lett at eg ikkje oppdaga tabben med skifte av forteikn etter ein minus, eg leita og grov på feile plassar og fekk det berre ikkje til å gå opp. Difor snudde eg oppgåva på hovudet og laga ei løysing med provføring som sensorane sikkert godtok. Men tida gjekk, og dei siste minuttane på eksamen skreiv eg i rasande fart svara på det aller lettaste reknestykket, der eg ikkje kom heilt i mål. Dei som måtte leve att av sensorane, undrar seg nok enno over den eleven som løyste annuitetsoppgåva så lett, men ikkje svarte fullstendig på plankeoppgåva.
   Etter den maidagen i 1963 har eg halde meg langt unna annuitetsrekning og stolt på at banken greier det. Sidan eg ikkje hamna i  den bransjen, må det seiast at innsatsen min på det feltet var bortkasta strev og unyttig kunnskap.
   Men det er kjekt å vite at eg løyste annuitetsoppgåva.