Dagens tekst heiter
Skrem vekk ideallæraren!
Eg var lærar i den vidaregåande skulen i 39 år. Dei siste
par åra underviste eg i fransk, historie og samfunnskunnskap. Ingen rektor i
desse 39 åra har hatt utdanning i eller erfaring frå undervisning i desse
faga., bortsett frå dei aller første åra, då rektor hadde faget historie. Eg
held det usannsynleg at leiarar i arbeidsgivarorganisasjonen KS har hatt det
heller. Men no vil dei altså lære kollegaene mine å undervise.
Rektorane har vist
meg og kollegaene stor tillit; dei har visst at vi som underviser og kan faga,
veit mest om undervisninga, og at dette arbeidet er det aller viktigaste i
skulen. Om vi sit heime og rettar prøver
når vi har fred og ro kring oss og er passeleg utkvilde, eller om vi gjer det
på eit overfylt arbeidsrom på skulen inn mellom krevjande undervisningsøkter,
har dei ikkje lag seg oppi. Det same
gjeld planlegging og førebuing.
I kommuneoppgjeret
krev arbeidsgivaren fleire radikale grep for omlegging av arbeidstida:
Strekking av arbeidsåret. Vekk med skiljet i avtalen mellom undervisningstimar
(”leseplikta”) og anna arbeid. Meir frammøteplikt.
Færre arbeidstimar
i skuleåret skal vegast opp mot fjerning av nokre vekers avspasering –
”lærarferiane”. Kva som skal skje dei arbeidsvekene elevane ikkje er på skulen,
er høgst uklart. Det er mellom anna snakk om etter- og vidareutdanning. Men kva
slags vidareutdanning skal ein tilby lektorar og andre med brei kompetanse
allereie? Og kva skal ein planleggje før ein ser elevane?
Det at KS vil
fjerne lesepliktforskriftene (kor mange timar ein skal undervise), er ei frekk
nedvurdering av det viktigaste på ein skule:
Arbeidet saman med elevane i verkstaden, skulekjøkkenet eller
klasserommet. Det vi kallar undervisning.
Lærarane skal
kontrollerast meir, dei skal heile tida halde til på skulen og vere
disponible for skuleleiinga. Retting
eller førebuing på eit stille rom heime må det bli slutt på. Betyr det at føre-
og etterarbeid blir betre? Meir effektivt? At læringsutbytet blir større? Er
kontroll og styring godt for den kreative, iderike og reflekterte læraren?
Arbeidstidsreforma
som KS vil ha trumfa gjennom, er eit åtak mot den beste reiskapen skulen har
for å sikre kvalitet: Den autonome
læraren i ein relativt fri arbeidssituasjon. Men verre er det at lærarane som
profesjonelle fagfolk blir så sterkt undervurderte at dei kanskje bør sjå seg
om etter andre yrke.
Utdanningsforbundet
og dei andre lærarorganisasjonane burde ha kravd mindre bunden arbeidstid, og
dei bør slåst med nebb og klør mot krava frå KS. Streikevåpenet har ikkje vore
brukt på ei stund,
