I går kom garna omsider i sjøen, og i dag var eg ikkje lite fornøgd då eg trekte dei. Opp kom det to pene torskar, to gilde lyrar og ein halvstor pal. Og så ein liten hokrabbe, ei lita kvige, kunne me kanskje kalle dyret.
Men aller mest nøgd var eg med at det ikkje kom ein stor, fin hummar opp or djupet. For då hadde me hatt det gåande. Ein svart og ein kvit engel på kvar si skulder, med hissige og gode råd til den arme fiskaren. Den svarte hadde nok forkynt at eg måtte ta hummaren med heim. "No var du heldig, Reidar, ikkje hiv han ut att i, tenk ikkje på at dette er på kanten av lova, hugs kor herleg han vil smake med eit ørlite glas kvitvin attåt!" Og så hadde han masa og gnålt om at alle andre gjer det same, fiskar hummar i tide og utide, både i garn og teiner og på feil årstid, at det ikkje er min feil at han rotar seg inn i trollgarnet, at det er rikeleg att i sjøen, og så vidare.
Den kvite engelen på hi skuldra ville ha appellert til min naturvernsans og den lovlydige sida mi. "Ikkje lat deg freiste av den gode smaken og utsikter til kvit vin. Ta med deg fiskane og krabben og ver nøgd med dei. Ei sak er at det er ulovleg og straffbart å ta hummaren heim. Ei vel så viktig sak er at det er ein utryddingstruga art. Tenk på artsmangfaldet, hiv hummaren ut att med ein gong!"
Nei, eg er så glad at eg slapp få svarte skaldyr i garna. Det var nok fugleskrik av all måsen som kringsette båten, om ikkje desse to svære vengebeista skulle ha kome òg. Middagen vart ei gastronomisk lukke, Anne fekk begge torskehaua, me kokte fiskelever og den største torsken, ein raud, fin ein, og me åt til me vart sløra i blikket. Me kokte kraft av skinnet, hauet, beina og uggane på palen, filetane åt me til kvelds, krafta skal verte fiskesuppe i morgon. Dei andre fiskane ligg i frysen.
Og den vesle krabbekviga? Ikkje heilt tom, nok til kvar si skive med litt sitronsaft og majones. Nei, det vart ikkje kvitvin, berre eplejus.
mandag 4. juli 2011
søndag 3. juli 2011
FERIEFEST OG VÊRVARSEL
Kva gjorde me når me ville vite om vêret før Yr, før dataalderen, før internett? Tja, me kunne slå på radioen, vente til kvelden når Trægde kom dansande inn i tv-ruta, eller me kunne faktisk ringje til Vêrvarslinga på Vestlandet.
For ein mannsalder sidan, trettiein år, tek eg ikkje feil, ville me ha ein skikkeleg sommarfest då skuleåret var slutt. Jon og eg finsnakka med presteenkja Lisen Sande, som var lærar på skulen vår den gongen. Ho budde nede i ei idyllisk vik i Valo med strandlinje og greier, passeleg langt frå innpåslitne grannar. Om me kunne låne stranda hennar til fest?
Lisen drog no på det, men gav oss lov. Me planla å leggje ut eit dansegolv, noko som byggfaglærarane meinte me skulle få til med forskalingsflakane dei hadde liggjande. Så då var det berre dugnadsånd, feststemning og velvillige vêrgudar som laut til.
Då dagen kom, siste skuledagen før ferien, var det regn i lufta, men bra temperatur. Vêrmeldinga om morgonen i radioen var ikkje så oppløftande, men heller ikkje direkte skremmande. Då ringde me til Vêrvarslinga på Vestlandet. Dei kremta og viste velvilje. Det var utrygt for enkelte regnbyger, men truleg lange periodar med opphaldsvêr. Før skuledagen var slutt, ringde me ein gong til. Nei, utsiktene var iallfall ikkje verre enn før på dagen, men dei torde ikkje love oss opphald heile kvelden. Om Valen var særskilt utsett for bygene? Tjaaaa..., me kunne risikere at alle bygene kom i Valo, men det kunne likså godt hende at me ikkje fekk ein drope på oss.
Festnemnda valde å satse på det siste. Om ettermiddagen transporterte me flakar og plank, og etter litt spikring og styr kom danseflaken på plass. Musikken skulle vel låte frå ein stor kassettspelar, vil eg tru, og resten fekk folk syte for sjølve.
Til fastsett tid begynte det å aule med folk i stranda, med grillar, stolar, campingbord og digre sekker med proviant og utanpåklede av ymse slag. Tunge skyer kvilte over Gongstø. Og nett då kom regnet. Me hadde lova Lisen at det ikkje kom på tale å leggje beslag på husrom hos henne, men no tykte ho synd i oss og jaga oss under tak i den vakre, gamle storstova si. Stemninga var spent.
Men etter eit kvarters tid tok regnet slutt, og me labba i stranda, ein smule molefonkne. Og kva så? Det kom ikkje ein regndrope heile natta, festen vart ein knallsuksess som det framleis går gjetord om, og Lisen var nok lukkeleg over at ho slapp så lett. Ho strålte som ei sol dagen etter då me var og rydda og rigga ned dansegolvet.
Så spørst det viss det var Yr.no som skulle ha gitt oss råd om vêret den kvelden. Kanskje me hadde avlyst heile greia? Eller kan det tenkjast at vêret hadde vorte skikkeleg grapse?
For ein mannsalder sidan, trettiein år, tek eg ikkje feil, ville me ha ein skikkeleg sommarfest då skuleåret var slutt. Jon og eg finsnakka med presteenkja Lisen Sande, som var lærar på skulen vår den gongen. Ho budde nede i ei idyllisk vik i Valo med strandlinje og greier, passeleg langt frå innpåslitne grannar. Om me kunne låne stranda hennar til fest?
Lisen drog no på det, men gav oss lov. Me planla å leggje ut eit dansegolv, noko som byggfaglærarane meinte me skulle få til med forskalingsflakane dei hadde liggjande. Så då var det berre dugnadsånd, feststemning og velvillige vêrgudar som laut til.
Då dagen kom, siste skuledagen før ferien, var det regn i lufta, men bra temperatur. Vêrmeldinga om morgonen i radioen var ikkje så oppløftande, men heller ikkje direkte skremmande. Då ringde me til Vêrvarslinga på Vestlandet. Dei kremta og viste velvilje. Det var utrygt for enkelte regnbyger, men truleg lange periodar med opphaldsvêr. Før skuledagen var slutt, ringde me ein gong til. Nei, utsiktene var iallfall ikkje verre enn før på dagen, men dei torde ikkje love oss opphald heile kvelden. Om Valen var særskilt utsett for bygene? Tjaaaa..., me kunne risikere at alle bygene kom i Valo, men det kunne likså godt hende at me ikkje fekk ein drope på oss.
Festnemnda valde å satse på det siste. Om ettermiddagen transporterte me flakar og plank, og etter litt spikring og styr kom danseflaken på plass. Musikken skulle vel låte frå ein stor kassettspelar, vil eg tru, og resten fekk folk syte for sjølve.
Til fastsett tid begynte det å aule med folk i stranda, med grillar, stolar, campingbord og digre sekker med proviant og utanpåklede av ymse slag. Tunge skyer kvilte over Gongstø. Og nett då kom regnet. Me hadde lova Lisen at det ikkje kom på tale å leggje beslag på husrom hos henne, men no tykte ho synd i oss og jaga oss under tak i den vakre, gamle storstova si. Stemninga var spent.
Men etter eit kvarters tid tok regnet slutt, og me labba i stranda, ein smule molefonkne. Og kva så? Det kom ikkje ein regndrope heile natta, festen vart ein knallsuksess som det framleis går gjetord om, og Lisen var nok lukkeleg over at ho slapp så lett. Ho strålte som ei sol dagen etter då me var og rydda og rigga ned dansegolvet.
Så spørst det viss det var Yr.no som skulle ha gitt oss råd om vêret den kvelden. Kanskje me hadde avlyst heile greia? Eller kan det tenkjast at vêret hadde vorte skikkeleg grapse?
lørdag 2. juli 2011
YR.NO
Ja, no er det yr ute. Difor må eg få uttrykkje min harme over den nettstaden eg hatar mest, men elskar å vitje: Yr.no. Gong på gong har me vore innom denne såkalla vêrvarslinga når me har ein utanlandstur eller ei hyggjestund her heime på programmet. Me vil så gjerne ha godt og lagleg vêr til slike evenement. Då begynner me ti dagar i forvegen å sjå på Yr, om me får godvêr eller dritvêr.
Eg trur det er ein regel utan unntak at dei velvyrde vêrprofetane våre endrar prognosane frå dag til dag, ja, stundom frå time til time. Ein gong då me skulle til Berlin, byrja dei med å varsle sol og vår, men dagen etter spådde dei regn og ruskevêr. Slik dreiv dei og leika seg frå dag til dag med varierande utsikter. No kan eg leggje til at vêret vart bra nok på den turen, litt kaldt, men godt byvandringsvêr. Det var den gongen, og eg nektar å gje Meteorologisk institutt æra for det vêret me fekk til slutt.
Så har eg lyst å nemne molofesten, som eg skreiv om for tre veker sidan. Me sikra oss rett nok mot regn, takk og pris, me reiste eit rammeverk av bord- og plankerestar og spente over ein diger presenning. Der plasserte me stolar og bord med festmaten. Men det var på nippet at eg fekk nemnda til å avbryte anleggsarbeidet, for Yr.no melde same dagen heil sol og stille vêr til kvelden. Det gjorde dei jamvel om ettermiddagen rett før festen skulle opnast. Men me var knapt komne i gang med snorklypping og taler før dei første dropane klaska i presenningen, og utetter kvelden avløyste den eine regnbyga den andre.
Kva med dagen i dag? Eg tasta inn Yr.no og vêret på Valen i Kvinnherad. Jau, på timevarselet i føremiddag spådde dei god temperatur, vindstille og skya opphaldsvêr utover kvelden. Grilling og vin! Me har nesten ikkje hatt grillkveldar og lange laurdagskveldar på terrassen i år. Yngste sonen er heime, og kva er betre enn at me gamle foreldre og han sit ute i julinatta med ettersmaken av steikt kamskjel og grilla entrecôte i munnhòla og litt god vin i glasa? Ideen fekk allmenn oppslutnad, og er ikkje heilt skrinlagd enno. Klokka er berre knapt sju. For no har Yr.no ombestemt seg og melder litt yr i kveld. Det tolkar eg dithen at det kanskje vert opphald. Jamvel om små og tette yrdropar væter terrassen nett no.
Min gode ven og eks-kollega Helge var litt innom meteorologistudiet i sin ungdom. Om vêrvarsling har han dette å seie: "Viss dei hadde meldt samma vêret i mårå so idag, hadde treffprosenten vore høgare enn det dei melder!"
Eg trur det er ein regel utan unntak at dei velvyrde vêrprofetane våre endrar prognosane frå dag til dag, ja, stundom frå time til time. Ein gong då me skulle til Berlin, byrja dei med å varsle sol og vår, men dagen etter spådde dei regn og ruskevêr. Slik dreiv dei og leika seg frå dag til dag med varierande utsikter. No kan eg leggje til at vêret vart bra nok på den turen, litt kaldt, men godt byvandringsvêr. Det var den gongen, og eg nektar å gje Meteorologisk institutt æra for det vêret me fekk til slutt.
Så har eg lyst å nemne molofesten, som eg skreiv om for tre veker sidan. Me sikra oss rett nok mot regn, takk og pris, me reiste eit rammeverk av bord- og plankerestar og spente over ein diger presenning. Der plasserte me stolar og bord med festmaten. Men det var på nippet at eg fekk nemnda til å avbryte anleggsarbeidet, for Yr.no melde same dagen heil sol og stille vêr til kvelden. Det gjorde dei jamvel om ettermiddagen rett før festen skulle opnast. Men me var knapt komne i gang med snorklypping og taler før dei første dropane klaska i presenningen, og utetter kvelden avløyste den eine regnbyga den andre.
Kva med dagen i dag? Eg tasta inn Yr.no og vêret på Valen i Kvinnherad. Jau, på timevarselet i føremiddag spådde dei god temperatur, vindstille og skya opphaldsvêr utover kvelden. Grilling og vin! Me har nesten ikkje hatt grillkveldar og lange laurdagskveldar på terrassen i år. Yngste sonen er heime, og kva er betre enn at me gamle foreldre og han sit ute i julinatta med ettersmaken av steikt kamskjel og grilla entrecôte i munnhòla og litt god vin i glasa? Ideen fekk allmenn oppslutnad, og er ikkje heilt skrinlagd enno. Klokka er berre knapt sju. For no har Yr.no ombestemt seg og melder litt yr i kveld. Det tolkar eg dithen at det kanskje vert opphald. Jamvel om små og tette yrdropar væter terrassen nett no.
Min gode ven og eks-kollega Helge var litt innom meteorologistudiet i sin ungdom. Om vêrvarsling har han dette å seie: "Viss dei hadde meldt samma vêret i mårå so idag, hadde treffprosenten vore høgare enn det dei melder!"
Abonner på:
Innlegg (Atom)