Lukkelege var me som lærte tysk i vår ungdom og vart tvinga til å bøye sustantiv og meire til i fire kasus. Eitt av desse kasusa heitte dativ. Me lærte òg at visse preposisjonar styrte akkusativ, andre styrte dativ og atter andre styrte både dativ og akkusativ, alt etter om noko var i ro på staden eller var på veg til staden.
For oss flekkingar og mange andre var ikkje dette siste så underleg. Slik hadde me det i målføret vårt òg. Me sette oss ned på stolen, me sat på stola. Me gjekk opp på loftet, eller me leikte oss oppe på lofta. Me køyrde høyet inn i løa, og me hadde mykje høy i lø-ine. Oppi bakkå stod det mange hesjar, og no skal me opp i bakkane og ta turrhøy. Hesa er lang, i denne hesine er det over hundre rom. Skogen er full av bjørk, og i denne skogja skal me hogge ved. Han far site på takja og arbeider, for takjet var ikkje tett.
Der fekk du heile bøyingsmønsteret servert. Verre var det ikkje. Orsak meg, eg har ikkje gjeve att alt på lydrett flekkemål, som du ser, men eg håpar eg har fått demonstrert dativsystemet. Hadde me eit preposisjonsuttrykk som ikkje uttrykkjer rørsle til staden, så brukte me dativ.
Som før fortalt (les om Krisling i buka) er dette fenomenet kjent over store delar av landet vårt.
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar