TURKETID FØR OG NO

Det er på tide å gjere opp status for den lange turketida me hadde i vinter. Som eit utgangspunkt for refleksjonar omkring emnet siterer eg meg sjølv med ein stil som handlar om den turre vinteren 1961. Me ser at her er parallellar med denne vinteren, men på to punkt har stoda vore annleis. Me har iallfall hatt snø i vinter. Og så brukte dei ikkje prismekanismane for å regulere straumforbruket. Elles er alt med, både om gamle folk på hålka og om vatn i dasset. Eg siterer ordrett og tek ikkje med lærar Olav K. Strand sine velmeinte rettingar.  Så kva meinte realskuleelev Reidar, 15 år for snart femti år sidan?

Fortel om dei vanskar og ulemper den lange turketida skapte denne vinteren.

   Dei siste åra har det sett ut som det minkar med nedbøren. Gamle folk talar ofte om dei snørike vintrane i deira ungdom, og det er kanskje mykje sant i det. Mykje tyder på at vi er inne i eit nytt klimskifte. Dei siste par vintrane har det vore uvanleg lite snø, og den lange turketida siste vinteren skapte mange ulemper.
   På grunn av for lite vasstilsig til kraftmagasina har elektrisitetsverka vore nøydde til å føre inn straumsparing, og mange stader utkopling. Vanlege folk har ikkje noko særleg vondt av å spare straum, men litt verre er det ved utkopling. Særleg for dei som berre har elektrisk oppvarming og koking. Men dei ymse verksemdene vert hardt råma av utkopling. Dei må innskrenke produksjonen, og oppseie arbeidarar. Dermed  aukar arbeidsløysa, og både fabrikkeigarane, arbeidarane, stat og kommune taper pengar. Det same skjer der industrien er avhengig av stor vasstilførsle.
   Vassmangelen var og stor mange stader i vinter. Vi kan ikkje greie oss utan vatn, som dagleg vert nytta til vasking og i klosett, og til matlaging. Og turken førde til vassrasjonering, som kanskje gjekk utover reinhaldet.
   Når gatelysa vert sløkte, kan det hende ulukker på vegane. Især gamle folk som har vanskar med synet kan lett dette og slå seg.
   I skogen skapte snømangelen og vanskar. Der vegane er dårlege, pla ein køyre tømmeret fram på snøføret. Og i vinter vart dette arbeidet mange stader seinka.
   Og når så tømmeret skal fløytast ned til sagbruket eller fabrikken, må elvane helst vere store, noko dei ikkje vert når det har vore nedbørsmangel om vinteren.
   Ellers sakna nok mange unge snøen i vinter, sjølv om dei ikkje direkte hadde vondt av det.
   Kva skal ein gjere for å stå budd når ein turkeperiode set inn? Det er mange ubrukte kraftkjelder som godt kunne utbyggjast, så dersom det vart bygt fleire kraftverk ville vi sleppe utkopling. Verre er det med vassmangelen. Ein må då ha  reservebasseng, som vert sett inn når hovudbassenget er tomt.