FLEKKE KAFE

Sidan eg har kome i skade for å love fleire opplysningar om Flekke kafé, må eg vel gjere det, då. Kafélivet har teke seg monaleg opp att her landet, og kaffistover finn me over alt. Nei, dei heiter ikkje kaffistover lenger, no er det kaffibarar, der dei sel kaffi i hundre ulike variantar. Viss dei har italienske namn, er dei særskilt gjeve. Då fenomenet kafé oppstod, var det ein stad der du kunne setje deg ned og  kjøpe ein kopp av denne vidunderlege drykken. Eg reknar med at me har lånt ordet frå fransk, der café kan tyde både kaffi og kafé. Og om eg no ser på eigne røynsler, må eg tilstå at eg har drukke mange gode koppar kaffi på mange gode kafear.
   I mine tidlege ungdomsår var det haugevis av kafear i nabobygda Dale, så dei hadde visseleg mange kaffidrikkarar. Ja, og i tillegg må der har vore flust opp av folk som kjøpte seg lapskaus istadenfor å gå heim og ete. Dei hadde Firda billag-kafeen, Stjernen og Ungdomsheimen. Og så var der gjestgjeveri og pensjonat. Og du kunne setje deg ned med tebrød og bollar både på Øvste- og Nedstebakeriet. Ei stund var det meierikafe og, viss eg ikkje hugsar feil. Her eg bur no, i Valo (=på Valen i meir offisiell målbruk) bur det vel så mange menneske som det gjorde i Dale for femti år sidan, men kafé har me ikkje. Me lyt koke kaffien vår sjølve, heime på kjøkkenet. Me lyt òg lage til middagen vår sjølv, om me då ikkje går på gatekjøkken på Husnes.
   Men så var det altså Flekke kafé eg skulle skrive om. Marta og Karl hadde huset sitt så å seie nede på kaia der dampen la til. I eldre tider hadde det vore butikk i kjellaren, noko me kunne sjå spor etter om me keik inn glasa. Ved alle nedlagde rutebåtkaiar på Vestlandet ser du spor etter nedlagde butikkar. Oppe på veggen hang det eit pent og instruktivt skilt: Flekke kafé. Når framandfolk prøve å finne kafeen, vart dei litt i villreie. Kvar var døra? Jau, du måtte opp på baksida og banke på, og då kom Marta og Karl og viste deg veg inn i kleven. Så opna dei kjøkkendøra, skubba eit bord bortåt, sette nokre øskjer med snop fram på bordet og spurde kva du ville ha. Eg kan ikkje hugse at eg kjøpte noko anna enn karameller, femøres viss det var knapt med kontantar, tiøres viss eg skulle flotte meg litt. Dixie eller Smørbukk. Knut David assosierte dette snopet så sterkt til Marta og Karl at han på spøk kalla dei for karlameller. Ein hende gong tok eg meg råd til ei lita flaske brus. Denne nymotens brunsvarte brusen som no var å få, kalla Karl for Kosakola. Stort sett var det slike menyar me ungar satsa på. Vaksne karar kjøpte lagerøl, noko me såg på med skrekkblanda fryd: Verte dei fullje, skatru? Eg har høyrt rykte om at folk til og med kjøpte seg speilegg. Men viss nokon som les dette, har kjøpt andre retter, tykkjer eg dei bør leggje inn ein  kommentar, slik at biletet vert komplett.
   Ikkje le av Flekke kafé, slik utanbygds verdsvane gjester kunne finne på. Når dampen la frå kai og folk rusla derifrå, kanskje for å treffast med ein kopp kaffi i ei stove, gjekk nok me yngre inn i kleven til Marta og Karl, kjøpte vår karamell og kanskje ei lita brus, og så sat me lunt og godt og let praten gå.
   Det var nett det me trong der og då.