VESTLANDET FRÅ BØMLO TIL FLORØ

Kanskje hang det eit slikt kart i skulestova viss du gjekk på folkeskulen i femtiåra? Slik var det i klasserommet vår på Flekke skule i mi tid. Skal tru om dette var medverkande til å låse hovudramma om livet mitt: Fødd og oppvaksen i Sunnfjord (om ikkje nett i Florø), og busett mesteparten av det vaksne livet i Sunnhordland (men ikkje på Bømlo, rett nok). Og her i Sunnhordland har det stort sett gått greitt. Eg likar Ragnvald Vaage, og sunnhordlendingane likar Jakob Sande.
   Eg vert stundom mistenkt for å vere sogning, og det reagerer eg instinktivt på. Negativt, vel å merke. Nett som om det skulle vere noka skam. Rasjonelle grunnar til denne identitetsfanatismen finst ikkje. Skulle eg som sunnfjording ha meir til felles med andre sunnfjordingar enn med til dømes sogningar? Eg bør jo minne meg sjølv på at det berre er halvanna mil frå barndomsheimen min til sognegrensa. Men til sunnfjordingane i Bremanger eller indre Jølster er og var det ein uendeleg avstand.
   Her i Sunnhordland har dei litt av dei same tvangstankane om identitet, men ikkje så reindyrka som i Sogn og Fjordane. Tvert om er det mange sunnhordlendingar som ikkje vil vere sunnhordlendingar, men til dømes hardingar. Dette gjeld i utprega grad folk i og innanfor Rosendal. Problemet deira er at desse bygdene aldri har vore administrativt knytt til Hardanger. Men det er kanskje mentaliteten som gjer dei til hardingar? Eg som framleis er sunnfjording forstår ikkje noko av det.
   I dette ustrukturerte tankespinnet mitt har eg ikkje nemnt den skarpe motsetnaden mellom den såkalla indre og den såkalla ytre luten i Kvinnherad. Eg veit ikkje kvar grensa går, og det er sterkt delte meiningar om den saka. Det er like vanskeleg å sjå grensa når du køyrer bil til Rosendal, som for ubåtkapteinen Harald Heide Steen jr. å sjå den norske territorialgrensa.
   I alle fall kan me som bur på kyststripa mellom Bømlo og Florø einast om at me er vestlendingar. Også dette omgrepet er upresist. Er nordmøringane vestlendingar eller ein slags trønderar? For hundre år sidan rakk Vestlandet agderkysten rundt heilt til grensa mot Telemark, og ei avis i Arendal heitte Vestlandske Tidende heilt fram til 1960-åra, då ho skifte namn til Sørklandske Tidende. Namnebytet hjelpte ikkje; få år seinare gjekk ho inn.
   No er det nok færre og færre som bryr seg så fælt om ein vert kalla vestlending, sogning eller kva det no er. I somme land vil dei helst ikkje snakke om kvar dei kjem ifrå. Me er dei me er, same kvar me kjem frå. Eller kanskje sogningen Einar Førde hadde rett: Me er alle sunnfjordingar for Vårherre.