onsdag 27. oktober 2010

SPRETTE PINNEN

Viss du no har leikt ’spenne pinnen’ og steinane med pinnen ligg der enno, kan du lett gå over til å leike ’sprette pinnen’. Det er ein komplisert leik med vanskelege reglar, og eg er redd for at eg er litt i tvil om somme av dei. Men lat oss prøve:
   Me spelar med to lag. Laga kan variere i storleik, ja det er i praksis mogeleg med lag med ein einaste deltakar. Eg vil likevel tilråde at du får med deg fleire. Det eine laget er ute mens det andre er inne. De må dra ein strek eit par meter utanfor steinane med pinnen, og utelaget står då utanfor streken. Det er ein fordel om de vel ein stad å leike der det er litt plass. Dette er definitivt ingen inneleik!
   Så må de smi dykk ei  alen, ein kjepp på oppunder ein meter. Ikkje tenk på lengdemålet alen, ei gammal norsk alen var 62,75 cm, eller to fot, eller 24 tommar. Opphavleg var det lengda på armen frå albogen til fingertuppane, noko som for min del faktisk er berre halvmeteren. Snikkarane og tømrarane i gamle dagar må ha vore velvaksne karar. Men altså, alna i ’sprette pinne’ vert litt for kort viss ho berre er 62,75 meter. Ta iallfall åtte desimeter.
   Kvar deltakar på innelaget skal prøve å kome seg gjennom tre øvingar: sprette, slå og dirkle. Først legg han pinnen, som kanskje er tjuefem til tretti cm lang, over steinane og spretter med alna så han fyk langt bortover der utelaget står og ventar. Viss nokon på utelaget tek pinnen i lufta, får dei poeng, og den som sprette denne gongen, får ikkje halde fram. Men viss pinnen landar, skal alna leggjast over steinane, og ein på utelaget skal prøve å hive pinnen og treffe alna. Går det vel, er det og poeng å hente, og den som sprette, er ferdig. Men viss pinnen ikkje treffer alna, kan ho som sprette, måle opp kor langt midten på pinnen ligg frå midtpunktet mellom steinane. Ho måler opp med alna, og innelaget får eit poeng for kvar alnelengd.
   Deretter skal pinnen slåast med alna. Den som kom vellukka frå sprettinga, hiv pinnen litt opp i  lufta og dalgar til han med alna. Akkurat som i stad kan utelaget fange pinnen og får då ein pen poengsum. Viss ikkje, skal pinnen kastast mot steinane. Ho som slo, har no lov til å slå pinnen langt vekk om ho greier det. No og måler ho opp med alna kor langt pinnen ligg frå steinane. Men om den som heiv pinnen, er viss i kastet og ho med alna ikkje treffer, så pinnen hamnar mindre enn ei alnelengd frå steinane (målt frå midtpunktet mellom dei), er ho som slo, ute av leiken.  Viss ikkje, held vedkomande fram og prøver seg på fase tre. Det heiter dirkling. Då hiv ho pinnen litt opp i lufta – eller slepper han lett ned på alna - og slår varsamt slik at ho kan treffe pinnen fleire gonger mens han er i  lufta. Greier ho i tillegg å slå pinnen langt vekk etter fire-fem småslag eller fleire, (det me kallar dirkling), er det ein kjempefordel. For no kan ho måle  alnelengder frå pinnen til steinane og gonge med talet på vellukka dirklingar (= slag på pinnen mens han var i lufta). For å få poeng no, må du  ha vore borti pinnen minst to gonger. Derimot vert det bra poenghaust viss du har dirkla fire gonger og i tillegg greidde å slå pinnen eit stykke vekk.
   Så er det den neste på innelaget sin tur. Og når alle har vore i elden, går innelaget ut og utelaget inn. Trur eg. Men dette er svært usikker på. Var det kanskje slik at innelaget måtte gå ut viss nokon på utelaget tok pinnen i lufta? Og kor mange poeng fekk ein når ein tok pinnen? No treng du ikkje lure så fælt på det. De kan heller verte einige om dette før de begynner. (Det er forresten viktig, ikkje begynn å krangle om slikt midt i spelet!) Eg foreslår at utelaget får ti poeng når dei tek pinnen ved spretting, tjue poeng ved slåing og femti poeng ved dirkling. Og at innelaget ikkje skal ut før alle på laget har prøvd seg. Men me held fast på det at aktørar på innnelaget går ut av spelet viss det går slik som skissert ovanfor.
   Når de vert leie av dette, kan de leike ’setje pinnen’.

2 kommentarer:

  1. Artig leik det der. Me kalte dette for å "Jeppa Pinne". Våre reglar likna meir på det dei hadde i Dalstroka innanfor. http://www.dalstroka-innafor.net/2007/07/22/jeppa-pinne/

    SvarSlett
  2. Så kjekt å bli minna på denne leiken! På Jølster spelte vi Jeppe.

    SvarSlett